ترجمه رسمی در ایران: قوانین، مشکلات و راهکارهای بهبود 

ترجمه رسمی در ایران یکی از پیچیده‌ترین و سخت‌ترین کارها در زمینه ترجمه است. این نه تنها به سطح بالایی از مهارت زبانی نیاز دارد؛ بلکه به درک عمیقی از سیستم‌های حقوقی، اصطلاحات و زمینه‌های فرهنگی نیز نیاز دارد. ترجمه اسناد حقوقی طیف وسیعی از مواد از جمله قراردادها، حق ثبت اختراعات، اسناد دادگاه و موارد دیگر را در بر می‌گیرد. در اینجا، چالش‌های اولیه‌ای را که در ترجمه اسناد حقوقی با آن مواجه هستید را بررسی می‌کنیم و راهبردهای مؤثری را برای غلبه بر آن‌ها پیشنهاد می‌کنیم و دقت و قابلیت اطمینان را تضمین می‌کنیم.

منظور از ترجمه حقوقی اسناد چیست؟

ترجمه رسمی و حقوقی فرآیند تبدیل اسناد و متون قانونی از یک زبان به زبان دیگر با حفظ مفهوم حقوقی و مرتبط بودن آن‌ها است. در دنیای جهانی شده که اسناد حقوقی، قراردادها و قوانین باید در سیستم‌ها و فرهنگ‌های مختلف حقوقی درک شوند، ضروری است. ترجمه رسمی در ایران نه تنها به مهارت‌های زبانی بلکه به درک عمیق اصطلاحات و مفاهیم حقوقی نیز نیاز دارد. 

صفر تا صد قوانین ترجمه رسمی در ایران 

برای اینکه بتوانید در ترجمه رسمی ایران مشغول به کار شوید و از این طریق منبع درآمدی برای خود داشته باشید، بهتر است که با قوانین این حوزه به صورت دقیق و کامل آشنا شوید. ما به صورت دقیق همراه با جزئیات به این قوانین پرداخته‌ایم. توجه شما را به ادامه خواندن مطالب جلب می‌کنیم. 

ماده 1

هرگاه یکی از طرفین دعوی یا شهود و اهل خبره در محاکم و ادارات و طرفین معامله یا شهود در دفاتر اسناد رسمی زبان فارسی را ندانند اظهارات آن‌ها توسط مترجم رسمی ترجمه خواهد شد.

• تبصره: در نقاطی که از طرف وزارت عدلیه مترجمین رسمی برای هریک از زبان‌های غیر فارسی تعیین نشده باشد محاکم و ادارات و دفاتر اسناد رسمی مترجمینی که طرف اعتماد باشد رای ترجمه تعیین می‎نمایند.

ماده 2

ترجمه اسناد ذیل باید از طرف مترجمین رسمی یا مامورین سیاسی و قنسولی تصدیق شده باشد

• الف: اسنادی که در یکی از کشورهای بیگانه یا در ایران به یکی از زبان‌های غیر فارسی تنظیم شده و در یکی از محاکم و ادارات ایران مورد استفاده باشد.
• ب: اسنادی که در ایران تنظیم شده و ترجمه آن به منظور استفاده در یکی از کشورهای بیگانه مورد حاجت باشد.

ماده 3 (اصلاحی 29/4/1376)

به متقاضیان با احزار شرایط ذیل پروانه مترجمی رسمی اعطا می‌گردد:

1- وزارت عدلیه به وزرات دادگستری تغییر نام یافته است.

2- آئین نامه اجرائی اصلاح ماده 3 قانون راجع به ترجمه اظهارات و اسناد در محاکم و دفاتر رسمی مصوب 26 /4/1376، مصوب 1377 رئیس قوه قضائیه با اصلاحات بعدی، در همین مجموعه درج گردیده است.

• الف: داشتن حداقل 25 سال سن.
• ب: موفقیت در آزمون و اختیار عملی و کتب .
• ج: نداشتن پیشینه موثر کیفری.
• د: عدم اشتعار به فساد اخلاقی عقیدتی.
• هـ: عدم اعتیاد به مواد مخدر.
• ز: مورد وثوق و اعتماد باشد.

ماده 4 (الحاقی 29/4/1376) 

اعتبار پروانه مترجمی سه سال است و تمدید آن منوط به درخواست متقاضی و پرداخت هزینه مطابق تعرفه قانونی می‌باشد. چنانچه متقاضی تمدید، فاقد یکی از شرایط مقرر قانونی تشخیص داده شود با ذکر دلائل آن به مرجع انتظامی مترجمان اعلام و درخواست رسیدگی می‌شود. مرجع انتظامی پس از رسیدگی به تمدید پروانه مترجمی رای مقتضی صادر می‌نماید. تا زمان رسیدگی مرجع انتظامی اعتبار پروانه به قوت خود باقی است.

ماده 5 (الحاقی 29/4/1376)

مرجع رسیدگی به تخلفات انتظامی مترجمین رسمی هیاتی مرکب از یک نفر قاضی و دو نفر از مترجمین رسمی با انتخاب رئیس قوه قضائیه می‌باشد که انشاء رای با قاضی هیات خواهد بود.

ماده 6 (الحاقی 29/4/1376)

در صورت ارتکاب هر یک از تخلفات ذیل مرتکب برای بار اول به مدت یک سال و بار دوم به مدت دو سال و در صورت تکرار برای همیشه از مترجمی رسمی محروم می‌شود:

• الف: ترجمه و تطبیق با پروانه‌ای که مدت آن منقضی شده است.
• ب: امتناع از قبول امور ارجاعی متقاضیان ترجمه بدون عذر موجه.
• ج: امتناع از حضور در مراجع قضایی بدون عذر موجه.
• د: نداشتن دفاتر و اسناد و لوازم مربوط به امور ترجمه طبق مقررات قانونی.
• هـ: عدم رعایت تعرفه حق الزحمه مترجمی.
• و: ترجمه و تطبیق و تصدیق خلاف واقع.
• تبصره: مجازات‌های فوق علاوه بر مجازات مندرج در سایر قوانین می‌باشد.

ماده 7 (الحاقی 29/4/1376)

در صورت ارتکاب هر یک از تخلفات ذیل مرتکب به توبیخ با درج در پرونده و در صورت تکرار تا یک سال از مترجمی محروم می‌شود:

• الف: امتناع از حضور در مراجع قانونی غیر قضائی بدون عذر موجه.
• ب: تاخیر در انجام امور ترجمه بدون موجه.
• ج: عدم رعایت ضوابط ترجمه.
• د: عدم ارائه دفاتر، اسناد و لوازم مربوط به ترجمه در موارد بازرسی.

ماده 8 (الحاقی 29/4/1376)

تشکیل دفتر یا موسسه و ترجمه اسناد و اظهارات افراد بدون رعایت مقرارت این قانون ممنوع است و مرتکب به مجازات کلاهبرداری محکوم می‌گردد.

ماده 9 (الحاقی 29/4/1376)

تشکیلات و نحوه اداره دفتر، ضوابط ترجمه، تعرفه حق الزحمه مترجم و مرجع تشخیص شرایط مذکور در این قانون به موجب آئین نامه‌ای می‌باشد که توسط وزارت دادگستری تهیه و به تصویب قوه قضائیه خواهد رسید.

1.  ماده 540 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375- برای سایر تصدیق نامه‌های خلاف واقع که موجب ضرر شخصی ثالثی باشد یا آن خسارتی بر خزانه دولت وارد آورد، مرتکب علاوه بر جبران خسارت وارده به شلاق تا 74 یا به دویست هزار تا دو میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. 
2. از قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری – مصوب 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام:

ماده 1: هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث پیشامدهای غیر واقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آن‌ها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل به صاحبش به حبس از یک تا 7 سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود. در صورتی که (3) شخص مرتکب بر خلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمان‌ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکت‌های دولتی یا شوراها یا شهرداری‌ها یا نهادهای انقلابی و به طور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و نهادها و موسسات مامور به خدمت عمومی اتخاذ کرده یا این که جرم یا استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمان‌های دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا نهادهای انقلابی و یا به طور کلی از قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و مامورین به خدمت باشد علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از 2 تا 10 سال و انفصال ابد از خدمات دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود .

• تبصره 1

 در کلیه موارد مذکور در این ماده در صورت وجود جهات و کیفیات مخففه دادگاه می‌تواند با اعمال ضوابط مربوط به تخفیف، مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر در این ماده (حبس) و انفصال ابد از خدمات دولتی تقلیل دهد ولی نمی‌تواند به تعلیق اجرای کیفر حکم دهد.

• تبصره 2

مجازات شروع به کلاهبرداری حسب مورد حداقل مجازات مقرر در همان مورد خواهد بود و در صورتی که نفس عمل انجام شده نیز جرم باشد، شروع به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌شود. مستخدمان دولتی علاوه بر مجازات مذکور چنانچه در مرتبه مدیر کل یا بالاتر یا هم طراز آن‌ها باشند به انفصال دائم از خدمات دولتی و در صورتی که در مراتب پایین‌تر می‌باشند به شش ماه تا سه سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم می‌شوند.

چالش های منحصر به فرد ترجمه حقوقی

دارالترجمه رسمی در ایران مملو از چالش‌های منحصربه‌فردی است که ترکیبی از مهارت زبانی، هوش قانونی و حساسیت فرهنگی را ضروری می‌سازد. در اینجا نگاهی عمیق‌تر به این چالش‌ها داریم:

دقت اصطلاحی

اسناد حقوقی با استفاده دقیق از زبان مشخص می‌شوند. یک اصطلاح یا عبارت واحد می‌تواند وزن قانونی قابل توجهی داشته باشد و عدم دقت در ترجمه رسمی در ایران می‌تواند منجر به سوء تفاهم یا اختلافات حقوقی شود.

زبان حقوقی با اصطلاحات تخصصی آن مشخص می‌شود که اغلب معادل مستقیم در سایر زبان‌ها ندارد. اصطلاحات حقوقی می‌توانند بسیار ظریف باشند و معانی آن‌ها بسته به حوزه قضایی می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد.

به عنوان مثال: اصطلاح «consideration» در حقوق قراردادها دارای معنای خاصی است که ممکن است ترجمه مستقیم به زبان‌های دیگر نداشته باشد و مترجمان را با چالش مواجه کند. به همین خاطر است که باید دارالترجمه رسمی انگلیسی را با دقت هرچه تمام‌تر انتخاب کنید. 

نظام‌ های حقوقی متنوع

نظام‌های حقوقی جهان متنوع هستند که هر کدام مجموعه‌ای از مفاهیم حقوقی و اصطلاحات خاص خود را دارند. مترجمان اغلب با وظیفه ترجمه یک سند از یک سیستم حقوقی آشنا به سیستم دیگری روبرو هستند که تحت مجموعه قوانین و شیوه‌های کاملاً متفاوتی عمل می‌کند. کشورهای مختلف دارای نظام‌های حقوقی متفاوتی از جمله قانون عرفی، قانون مدنی، حقوق دینی و حقوق عرفی هستند. مترجمان برای انتقال دقیق مفاهیم و ساختارهای حقوقی باید این تفاوت‌ها را درک کنند.

محرمانه بودن و حساسیت

اسناد حقوقی اغلب حاوی اطلاعات حساس هستند. مترجمان در دارالترجمه رنسانس برای محافظت از حریم خصوصی و منافع طرفین درگیر باید محرمانه بودن اسناد را رعایت کنند. حفظ رازداری و رعایت استانداردهای اخلاقی در ترجمه حقوقی بسیار مهم است. مترجمان در ترجمه رسمی در ایران باید از پیامدهای اخلاقی استفاده از اطلاعات محرمانه آگاه باشند و از افشای نامناسب آن اطمینان حاصل کنند.

تفاوت های فرهنگی

فراتر از زبان، اسناد حقوقی نیز در یک زمینه فرهنگی گنجانده شده‌اند. تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند بر تفسیر یک سند حقوقی تأثیر بگذارد و نقش مترجم را در حفظ یکپارچگی سند و در عین حال در نظر گرفتن این تفاوت‌ها حیاتی کند. مترجمان باید این شکاف‌ها را پر کنند تا مطمئن شوند که سند ترجمه شده از نظر قانونی در فرهنگ هدف معتبر است. برای مثال عبارات اصطلاحی یا ارجاعات فرهنگی خاص در اسناد حقوقی ممکن است مستقیماً ترجمه نشوند، که مستلزم انطباق دقیق با زبان مقصد است. دارالترجمه رسمی تهران با در نظر گرفتن همه این موارد به سراغ ترجمه مدارک شما می‌رود. 

زبان حقوقی پیچیده

اصطلاحات حقوقی می‌تواند پیچیده و قدیمی باشد و در یافتن اصطلاحات معادل در زبان مقصد که معانی و مفاهیم حقوقی یکسانی را بیان می‌کنند، مشکلات بیشتری ایجاد کند. اسناد حقوقی اغلب به دقت و وضوح نیاز دارند تا از ابهاماتی که می‌تواند منجر به اختلاف یا تفسیر نادرست شود جلوگیری شود. مترجمان در ترجمه رسمی در ایران باید اطمینان حاصل کنند که متن ترجمه شده همان سطح دقت متن اصلی را حفظ می‌کند. عبارات مبهم در زبان مبدأ می‌توانند به تفسیرهای متعدد منجر شوند که مترجم رسمی قوه قضائیه باید در فرآیند ترجمه آن‌ها را مدیریت کند. 

عدم وجود معادل‌ های مستقیم

برخی از مفاهیم یا اصطلاحات حقوقی ممکن است معادل مستقیم در زبان مقصد نداشته باشند و مترجم را ملزم می‌کند تا راه‌های نوآورانه‌ای برای انتقال دقیق و قابل فهم مفهوم پیدا کند.

پرداختن به این چالش‌ها مستلزم درک جامع هر دو زبان مبدأ و مقصد و همچنین سیستم‌های حقوقی و فرهنگ‌های درگیر است. مهم‌ترین نکات ترجمه رسمی مدارک باید در این بخش مورد توجه بیشتری قرار گیرد. 

راهکارهایی برای اطمینان از صحت در ترجمه رسمی در ایران

همانطور که شرکت شما در هنگام تولید اوراق حقوقی توجه زیادی به جزئیات می‌کند، ترجمه حقوقی نیز نیازمند رسیدگی دقیق توسط مترجمان حرفه‌ای متخصص است.

ترجمه ناقص، چه اشتباهاتی در معنا، زبان یا قالب بندی وجود داشته باشد، می‌تواند خطرات جدی برای مذاکرات تجاری، قدرت پرونده قضایی یا اعتبار یک شرکت حقوقی نزد مشتریان و شرکای بین المللی ایجاد کند.

خبر خوب این است که این ترجمه‌ها را می‌توان به ارائه دهندگان خدمات زبانی سپرد که نیاز به رعایت هنجارها و مقررات محلی را درک می‌کنند و با متخصصان بسیار آموزش دیده کار می‌کنند.

آموزش تخصصی و تخصص

مترجمان در ترجمه رسمی در ایران باید دارای آموزش تخصصی در زمینه ترجمه حقوقی و درک کامل از سیستم‌های حقوقی مربوطه باشند. آموزش مداوم و صدور گواهینامه می‌تواند تخصص آن‌ها را افزایش دهد.

برای مثال مترجمان حقوقی می‌توانند از سازمان‌های حرفه‌ای مانند انجمن مترجمان آمریکا (ATA) یا موسسه زبان شناسان خبره (CIOL) گواهینامه دریافت کنند. همچنین کارشناسان شما باید در آزمون جذب مترجم رسمی قوه قضائیه شرکت کرده باشند. 

استفاده از کارشناسان حقوقی دو زبانه

همکاری با کارشناسان حقوقی دو زبانه می‌تواند ترجمه فوری مدارک را تضمین کند که ترجمه‌ها دقیق و از نظر قانونی معتبر هستند. کارشناسان حقوقی می‌توانند بینش هایی در مورد تفاوت‌های ظریف اصطلاحات و مفاهیم حقوقی ارائه دهند.

برای مثال، یک وکیل دوزبانه می‌تواند قراردادهای ترجمه شده را بررسی کند تا مطمئن شود که همه اصطلاحات حقوقی به درستی استفاده می‌شوند و این سند از نظر قانونی در حوزه قضایی هدف الزام‌آور است.

فرآیندهای تضمین کیفیت

اجرای فرآیندهای دقیق تضمین کیفیت، از جمله بررسی همتایان، تصحیح و اعتبارسنجی توسط متخصصان حقوقی در ترجمه رسمی ایران، می‌تواند دقت ترجمه‌های حقوقی را افزایش دهد. فرآیند بررسی چند مرحله‌ای که شامل مترجمان و کارشناسان حقوقی می‌شود، می‌تواند به شناسایی و تصحیح خطاها قبل از تحویل سند نهایی کمک کند. برای تضمین کیفیت به مدت زمان اعتبار ترجمه رسمی و زمان تحویل توجه داشته باشید. 

استفاده از نرم افزار و واژه نامه های ترجمه حقوقی

استفاده از نرم افزار ترجمه حقوقی و حفظ واژه نامه‌های جامع اصطلاحات حقوقی می‌تواند ثبات و دقت را بهبود بخشد. این ابزارها می‌توانند به مدیریت اصطلاحات حقوقی پیچیده و کاهش خطاهای ترجمه کمک کنند. برای مثال نرم‌افزارهایی مانند SDL Trados یا memoQ، همراه با واژه‌نامه‌های حقوقی سفارشی‌شده، می‌توانند فرآیند ترجمه را ساده‌تر کرده و از سازگاری بین اسناد اطمینان حاصل کنند.

قراردادهای محرمانه و رسیدگی ایمن

مترجمان در ترجمه رسمی ایران باید قراردادهای محرمانه امضا کنند و از روش‌های امن برای رسیدگی و نگهداری اسناد قانونی استفاده کنند. این تضمین می کند که اطلاعات حساس در طول فرآیند ترجمه محافظت می‌شوند. اجرای پروتکل‌های امن انتقال فایل و راه حل‌های ذخیره سازی رمزگذاری شده می‌تواند از اسناد قانونی محرمانه محافظت کند.

صلاحیت فرهنگی و بومی سازی

مترجمان باید شایستگی فرهنگی را توسعه دهند و از تکنیک‌های بومی سازی برای تطبیق اسناد قانونی با فرهنگ هدف استفاده کنند. این شامل درک تفاوت‌های فرهنگی و اطمینان از مناسب بودن متن ترجمه شده از نظر فرهنگی است. مترجمان می‌توانند با مشاوران فرهنگی کار کنند تا اطمینان حاصل کنند که اسناد قانونی بومی شده از نظر فرهنگی مرتبط هستند و از نظر قانونی مطابقت دارند. در زمان مصاحبه مترجم رسمی قوه قضائیه  آشنایی شما با فرهنگ هدف نیز توجه می‌شود. 

هزینه ترجمه رسمی در ایران 

هزینه ترجمه رسمی بسته به تعداد مدارک، نوع مدارک، حجم محتوای اسناد، زبان ترجمه، زمان تحویل و درخواست نسخه اضافه بستگی دارد. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر بهتر است از کارشناسانی که در این زمینه مشغول به کار هستند، کمک بگیرید. 

نتیجه گیری

ترجمه رسمی در ایران و ترجمه اسناد حقوقی یک کار پیچیده و سخت است که نیاز به دانش تخصصی، توجه دقیق به جزئیات و درک عمیق از نکات ظریف زبانی و حقوقی دارد. مترجمان با پرداختن به چالش‌های اصطلاحات حقوقی، تنوع در سیستم‌های حقوقی، ابهام، محرمانه‌بودن و تفاوت‌های فرهنگی، می‌توانند از صحت و اعتبار کار خود اطمینان حاصل کنند. اجرای راهکارهایی مانند آموزش تخصصی، همکاری با کارشناسان حقوقی، فرآیندهای تضمین کیفیت، استفاده از نرم افزار ترجمه، اقدامات محرمانه و صلاحیت فرهنگی می‌تواند کیفیت ترجمه اسناد حقوقی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

دارالترجمه رسمی رنسانس در این زمینه‌ها برتر است و از تجربه و تخصص گسترده کارشناسان خود برای ارائه ترجمه‌های دقیق و حساس فرهنگی استفاده می‌کند. تیم ما متشکل از مترجمان آموزش دیده و کارشناسان حقوقی، همراه با پروتکل‌های دقیق تضمین کیفیت و فناوری پیشرفته، تضمین می‌کند که هر سند قانونی با نهایت دقت و محرمانه ترجمه شود. این استراتژی‌ها نه تنها دقت ترجمه‌ها را بهبود می‌بخشد؛ بلکه باعث ایجاد اعتماد و اعتبار نزد مشتریان می‌شود و تضمین می‌کند که اسناد حقوقی به طور مؤثر در بین زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف به هدف مورد نظر خود عمل می‌کنند. برای اینکه در تیم ما مشغول به کار شوید باید با منابع آزمون مترجم رسمی قوه قضائیه نیز آشنایی پیدا کنید. 

سوالات متداول

1- منظور از ترجمه رسمی در ایران چیست؟

ترجمه رسمی و حقوقی فرآیند تبدیل اسناد و متون قانونی از یک زبان به زبان دیگر با حفظ مفهوم حقوقی و مرتبط بودن آن‌ها است. 

2- برای ترجمه رسمی در ایران باید به چه نکاتی توجه کرد؟

• آموزش تخصصی کارشناسان 
• فرآیند تضمین کیفیت 
• واژه نامه‌های ترجمه حقوق 
• و …

3- نقش مترجم در بخش چالش تفاوت‌های فرهنگی چگونه است؟

تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند بر تفسیر یک سند حقوقی تأثیر بگذارد. نقش مترجم را در حفظ یکپارچگی سند و در عین حال در نظر گرفتن این تفاوت‌ها حیاتی کند.

4- هزینه ترجمه رسمی در ایران چقدر است؟

هزینه ترجمه رسمی بسته به تعداد مدارک، نوع مدارک، حجم محتوای اسناد، زبان ترجمه، زمان تحویل و درخواست نسخه اضافه بستگی دارد.